Tijdens Rotterdam Processing Week ging Bart Pals, hoofdredacteur van Industrielinqs, in gesprek met Arjan van Vliet, Energy Transition Advisor bij Shell Nederland.
Van Vliet deelde zijn praktijkervaringen met de vorig jaar geopende Pyrolyse-olie-upgrader in Moerdijk: een installatie die plastic afval omzet in hoogwaardige grondstof voor nieuwe kunststoffen. “De technologie werkt, maar de markt is nog in ontwikkeling,” vat Van Vliet samen.
Table of Contents
Een nieuwe schakel in de keten
De fabriek in Moerdijk is een zogeheten market development upgrader: een test op commerciële schaal om te bewijzen dat chemische recycling niet alleen technisch, maar ook economisch haalbaar kan zijn.
“Het mooie nieuws is: hij doet het,” zegt Van Vliet. “Bij nieuwe technologie op deze schaal is dat nooit vanzelfsprekend. We hebben wat kinderziektes gehad met kleppen en seals maar dat hoort erbij. Inmiddels draait de installatie stabiel.”
De installatie verwerkt pyrolyse-olie, gemaakt uit plasticafval dat niet geschikt is voor mechanische recycling, vooral mengstromen van PE en PP. Die olie wordt in de Moerdijkse kraker bijgemengd met fossiele nafta, waardoor circulaire ethyleen en propyleen ontstaan: grondstoffen die elders in de keten weer worden omgezet in polymeren.
“Het product dat eruit komt, is chemisch identiek aan fossiel materiaal,” legt Van Vliet uit. “Via massabalans en ISCC+ certificering kunnen we exact toewijzen welk deel circulair is.”
Tussen input en afzetmarkt
De grootste uitdaging zit niet in de techniek, maar in de marktdynamiek aan beide kanten van de keten.
“Enerzijds willen we de fabriek voller krijgen want hij draait nu op ongeveer vijftig procent,” vertelt Van Vliet. “Dat komt deels doordat geschikte feedstock nog schaars is, en duurder dan voorspeld. De pyrolyse-olieproducenten maken nog geen grote volumes tegen lage kosten, want hun technologie is ook volop in ontwikkeling.”
Ook aan de afzetkant stokt het nog. De vraag naar circulaire monomeren groeit, maar de bereidheid in de keten om meer te betalen blijft beperkt.
“Onze directe klanten moeten hogere prijzen betalen voor circulair materiaal, terwijl het eindproduct in de supermarkt maar een paar cent duurder wordt,” legt hij uit. “Op dit moment wordt die meerprijs vaak uit marketingbudgetten betaald. Bedrijven testen de markt, maar het is nog niet structureel onderdeel van de inkoop.”
Beweging door regelgeving: PPWR
Van Vliet ziet echter duidelijke signalen dat de vraag de komende jaren fors zal toenemen. De PPWR (Packaging and Packaging Waste Regulation) van de Europese Unie introduceert namelijk bijmengverplichtingen voor gerecycled materiaal.
“Als die verplichting in 2030 ingaat, hebben we in Europa ongeveer één miljoen ton chemisch gerecycled materiaal nodig,” zegt hij. “Nu zit de totale pyrolysecapaciteit , inclusief fabrieken in aanbouw, rond de 600 kiloton. Er moet dus nog flink worden opgeschaald.”
Volgens Van Vliet zal dat de markt vanzelf in beweging zetten. “Met meer schaal komt lagere prijs. Wie het meest efficiënt produceert, wint uiteindelijk. Dat geldt voor alle transities in onze industrie.”
Op weg naar volle capaciteit met Moerdijk-upgrader
De verwachting is dat de Moerdijk-upgrader de komende jaren geleidelijk richting volle benutting groeit. “We hebben hem al op 100% getest, dat ging prima. Nu is het wachten tot de contracten en volumes structureel genoeg zijn,” zegt Van Vliet.
Op de vraag van Bart Pals wanneer de champagne open kan, antwoordt hij met een glimlach: “Laten we zeggen: ergens halverwege dit decennium. Hopelijk draait hij in 2027 op volle kracht. En als de markt dan echt tractie krijgt, ligt het terrein voor de volgende fabriek al klaar welke zes keer zo groot kan worden.”
Rotterdam Processing Week bracht met Energy in Processing powered by ISPT een podium voor dit soort gesprekken: waar technologie, beleid en markt elkaar raken. Zoals Van Vliet het verwoordde: “De fabriek werkt. Nu moet de markt dat ook gaan doen.”
Over ISPT
ISPT is een non-profitorganisatie die samenwerkt met ruim 150 partners – van gevestigde bedrijven tot startups, scale-ups en kennisinstellingen – aan de transitie naar een circulaire en CO₂-neutrale procesindustrie. De verduurzaming van de industrie is zo complex geworden dat bedrijven dit niet langer alleen kunnen realiseren. Bedrijven kunnen hun processen wel zo circulair mogelijk ontwerpen, maar het systeem functioneert pas echt goed als de hele keten volgens dezelfde principes werkt.
Daar speelt ISPT een cruciale rol in. Als onafhankelijke partij kijkt het instituut over ketens heen en creëert het een veilige omgeving waarin bedrijven kunnen samenwerken. Vragen vanuit de industrie worden gebundeld in thematische programma’s, zoals waterstof, plastics of warmte, waarmee ISPT organisaties met elkaar verbindt. Op basis van deelvragen en oplossingsrichtingen worden vervolgens projecten geïnitieerd en financiering gezocht. Op die manier helpt ISPT de industriële transitie te versnelle
Geschreven door Patrick de Bondt
Interesse in Rotterdam Processing Week of één van onze beurzen?
Vraag direct advies aan onze specialisten over deelname, zichtbaarheid en leads. Laat je gegevens achter; we komen snel bij je terug.
